ปัจจุบันประเทศไทยส่งออกทุเรียนมากกว่า 800,000 ตันต่อปี สร้างรายได้กว่า 150,000 ล้านบาท แต่ปัญหาสำคัญของทุเรียนคือ ปัญหาทุเรียนอ่อน หนอนเจาะเมล็ดและเนื้อตกเกรด ส่งผลกระทบต่อความเชื่อมั่นของผู้บริโภค โดยเฉพาะตลาดใหญ่อย่างจีน ARDA จึงได้สนับสนุนทุนวิจัยให้แก่มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี เพื่อดำเนินโครงการ “การออกแบบเครื่องคัดแยกความอ่อน-แก่ และหนอนเจาะเมล็ดทุเรียนด้วยเทคนิค CT-Scan ร่วมกับการประมวลผลผ่านโครงข่ายประสาทเทียมเชิงลึก”
นางสาวศิริกร วิวรวงษ์ รองผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร ARDA กล่าวว่า ท่ามกลางวิกฤตแรงงานขาดแคลน ต้นทุนสูง และตลาดโลกที่เรียกร้อง “คุณภาพ” มากกว่า “ปริมาณ” ภาคการเกษตรไทยกำลังอยู่ในจุดเปลี่ยนสำคัญ และการเปลี่ยนแปลงนั้นไม่ใช่เพียงแค่แนวคิด แต่กำลังเกิดขึ้นจริงผ่านนวัตกรรมที่ “จับต้องได้” ARDA ถือเป็นหน่วยงานบริหารจัดการทุนวิจัยในระบบ ววน. อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และเป็นหน่วยงานหลักของประเทศในการบริหารงานวิจัยการเกษตรใหญ่ที่สุดของประเทศ มีนโยบายขับเคลื่อนการทำเกษตรดั้งเดิมสู่ “เกษตรสมัยใหม่”โดยพัฒนาเทคโนโลยีด้านการเกษตร (AgriTech) เช่น เกษตรแม่นยำ เกษตรอัจฉริยะ มาร่วมยกระดับภาคการเกษตรไทย ให้ตอบสนองความต้องการของตลาดโลกด้านความมั่นคงทางอาหาร ควบคู่ไปกับการเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตรและราคาพืชผลการเกษตรผลงานของ ARDA
“งานวิจัยของ ARDA ทุกชิ้นจะต้องถูกนำไปทดลองใช้จริงในพื้นที่กับกลุ่มผู้ใช้ประโยชน์ เพราะเป้าหมายของเราคือการทำให้เกษตรกรหรือผู้ประกอบการนำไปใช้ได้จริง เกษตรไทยต้องไปต่อได้ งานวิจัยจะไม่อยู่บนหิ้งหรือหยุดอยู่ในห้องทดลอง เครื่องสแกนทุเรียน เป็นเพียงตัวอย่างเล็ก ๆ แต่สะท้อนถึงความเป็นไปได้อันยิ่งใหญ่ของภาคเกษตรไทยในวันที่ ความ “แม่นยำ” และ “ยั่งยืน” ถูกกำหนดเป็นนโยบายสำคัญของประเทศ และแน่นอนว่าในวันที่โลกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ความอยู่รอดไม่ได้วัดกันที่ใคร “ปลูกได้ปริมาณมากกว่า” แต่อยู่ที่ใคร “ปลูกได้ คุณภาพดีกว่ากัน” นางสาวศิริกรฯ กล่าว
รศ.ดร.ชาญชัย ทองโสภา วิศวกรรมอิเล็กทรอนิกส์ สำนักวิศวกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี หัวหน้าโครงการฯ กล่าวว่า การนำเครื่อง CT-Scan ตกรุ่นปลดระวางจากบริษัทเอกชนที่ให้บริการด้านเครื่องมือแพทย์มาพัฒนาเป็นเครื่องต้นแบบสำหรับตรวจสอบความอ่อน - แก่ และหนอนในทุเรียนได้อย่างชัดเจนด้วยเทคนิค CT-Scan สามารถสแกนภาพทุเรียนด้วยความละเอียดสูง โดยแต่ละเฟรมจะแสดงค่า CT-Numbers ที่บ่งบอกถึงความหนาแน่นของเนื้อทุเรียน ทำให้ตรวจสอบคุณภาพภายในผลทุเรียนโดยไม่ต้องผ่าและใช้เวลาสแกนเพียง 3 วินาที หรือ 1,200 ลูก/ชั่วโมง ด้วยระบบ AI ที่พัฒนาขึ้นเฉพาะให้ทำงานร่วมกันจะช่วยประมวลผลแยกความอ่อน–แก่ ตรวจหาหนอน ได้แม่นยำถึง 95% รวมถึงสามารถตรวจพบเนื้อที่มีความผิดปกติ เช่น เนื้อเต่าเผา เนื้อลายเสือเป็นปัญหาที่สร้างความเสียหายให้ทุเรียนไทย100 % ที่ผ่านมาไทยยังไม่มีการพัฒนาเทคโนโลยีที่สามารถตรวจจับได้
ปัจจุบันเครื่องสแกนทุเรียนได้ผ่านการทดสอบจากห้องทดลองเรียบร้อยแล้ว ในวันนี้ทาง ARDA และคณะวิจัยฯ ได้นำเครื่องดังกล่าวมาติดตั้งและนำร่องใช้เป็นครั้งแรกในล้งทุเรียนบริษัท เอ็นทีเอฟ อินเตอร์กรุ๊ป (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) ต. สองพี่น้อง อ.ท่าใหม่ จ.จันทบุรี
