กรมการข้าว ยังคงเดินหน้าอย่างไม่หยุดยั้งในการผลักดันด้านการผลิต เพื่อยกระดับการผลิตข้าวให้ได้มาตรฐานที่มีความปลอดภัยสู่การพัฒนา ให้มีการแปรรูปเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าเกษตรและเกษตรกรมีการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี และนวัตกรรมสมัยใหม่ในการผลิตข้าว
โดยส่งเสริมในรูปแบบการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ซึ่งมุ่งเน้นการผลิตข้าวและการพัฒนาชาวนา ตลอดจนการผลักดันงาน ด้านการส่งเสริมการผลิตข้าว และการขับเคลื่อนงานโยบายของรัฐบาลด้านการเกษตรให้เป็นรูปธรรม ในการพัฒนาให้ประเทศไทยเป็นผู้นำด้านการผลิตและส่งออกข้าวในเชิงคุณภาพ ตลอดจนส่งเสริม การแปรรูปในเชิงสร้างสรรค์ด้วยนวัตกรรมการจัดการทรัพยากรทางการเกษตร และยกระดับการผลิตข้าว สู่สินค้าเกษตรและบริการมูลค่าสูง ส่งเสริมการสร้างอาชีพเพื่อเพิ่มรายได้ และพัฒนาการผลิต ด้านการเกษตรสู่การเป็นแหล่งเรียนรู้ และท่องเที่ยวเชิงเกษตร “เกษตรกรต้องอยู่ดี สินค้าเกษตรมูลค่าสูง ทรัพยากรเกษตรยั่งยืน”
นายธนาณุวัฒน์ จันฟอง ผู้จัดการกลุ่มแปลงใหญ่ข้าวศูนย์ข้าวชุมชนตำบลศรีดอนมูลผลิตข้าวเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพ ตำบลศรีดอนมูล อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย เปิดเลยว่า ศูนย์ข้าวชุมชนตำบลศรีดอนมูล อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย ถือเป็นชุมชนต้นแบบการผลิตข้าวที่สำคัญของจังหวัดและภูมิภาค ซึ่งเป็นแหล่งผลิตแปลงใหญ่ข้าวด้วยแนวคิดการปลูกข้าวปลอดภัย เพื่อแก้ปัญหาการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวให้มีคุณภาพดี ลดการใช้ปุ๋ยและสารเคมีจนได้รับมาตรฐานการรับรอง GAP (Good Agricultural Practice) การผลิตข้าวตามหลักการ GAP Seed จากกรมการข้าว ควบคู่กับการจัดทำระบบควบคุมภายในเพื่อควบคุมการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว พร้อมทั้งการส่งเสริมการลดต้นทุนการผลิต และสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลผลิตข้าวตลอดห่วงโซ่คุณค่าตั้งแต่ปัจจัยการผลิตที่มีคุณภาพ มีความเชื่อมั่นระดับสูง การยกระดับมาตรฐาน GAP สู่เกษตรอินทรีย์ พร้อมทั้งการแปรรูปข้าวให้เป็นสินค้าและผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย มีการดำเนินการด้านการตลาดเข้าถึงผู้บริโภคที่ใส่ใจกับสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ตลอดจนการเชื่อมต่อผลผลิตข้าวเพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานรากให้มีศักยภาพในการสร้างงาน กระจายรายได้ให้กับประชาชนในตำบล นอกจากนี้ ชุมชนศรีดอนมูลยังมีการนำนวัตกรรมและเทคโนโลยีมาเพิ่มมูลค่าให้ข้าวด้วยการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เพื่อส่งต่อผู้บริโภค ได้แก่ ข้าวสุญญากาศภายใต้ชื่อแบรนด์ "ศรีดอนมูล" ฟางข้าวอัดก้อน กระดาษสาจากฟางข้าว ก้อนเพาะเห็ดจากฟางข้าว และก้อนอิฐจากฟางข้าว
นอกจากนี้ยังมีการต่อยอดการสีข้าว ส่วนฟาง แปรรูปเป็นรำหยาบ รำละเอียด ปลายข้าว และแกลบ ใช้เป็นอาหารเลี้ยงสัตว์ สามารถใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วนไม่มีเหลือทิ้งเป็นขยะแต่อย่างใด (Zero Waste) และเป็นผลิตภัณฑ์แปรรูปเพื่อจัดจำหน่าย ส่งเสริมการค้าเชิงพาณิชย์ ความโดดเด่นของศูนย์ข้าวชุมชนศรีดอนมูล คือ การแปรรูปผลิตภัณฑ์ข้าวเหนียวเขี้ยวงู เป็น คราฟต์เบียร์ ภายใต้แบรนด์สุราฮิมนา ซึ่งอยู่ในกระบวนการทดสอบความเป็นไปได้ของผลิตภัณฑ์แปรรูปให้เป็นไปตามมาตรฐานกรมสรรพสามิต ทั้งเรื่องของรสชาติ การสร้างแบรนด์ให้ตรงการตามต้องการของตลาดและดึงดูดใจผู้บริโภค นอกจากนี้ยังต่อยอดข้าวเหนียวเขี้ยวงู (GI) แปรรูปเป็นเหล้าขาว ในรูปแบบโซจู ที่ทำการตกแต่งกลิ่นและรสชาติหลากหลายรส อาทิ ลิ้นจี้ สตอเบอรี่ มะม่วง และพีช และมียังมีแนวคิดในการแปรรูปข้าวหอมมะลิ 105 เป็น ชา ที่มีความหอมของข้าวหอมมะลิ โดยแนวคิดเหล่านี้กำลังอยู่ในกระบวนการต่อยอดความสำเร็จในผลิตภัณฑ์ให้เป็นสินค้าประจำชุมชนในการสร้างรายได้อนาคต
นางสาวธัญญาลักษณ์ ปิงเมือง ประธานกลุ่มแปลงใหญ่ข้าว หมู่ 2 ตำบลจำป่าหวาย อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา เปิดเผยว่า แปลงใหญ่ข้าว หมู่ 2 ตำบลจำป่าหวาย อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา มีการส่งเสริมให้เกษตรกรรวมกลุ่มการผลิตและการ บริหารจัดการร่วมกัน ตลอดจนการจัดการด้านการ ตลาดการลดต้นทุนเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต เพิ่ม โอกาสในการแข่งขัน โดยมีหน่วยงานภาครัฐและภาคี ที่เกี่ยวข้องให้ความสนับสนันและอำนวยความสะดวก รายได้ เพิ่มขึ้น หนี้สิน ลดลง
นอกจากนี้ยังมีจัดตั้งเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรผสมผสานสู่การแปรรูปเชิงนวัตถกรรม (ข้าวน้ำจำ) เป็นข้าวที่ปลูกในพื้นที่ ในตำบลจำป่าหวายโดยใช้แหล่งน้ำธรรมชาติที่ผลุดมาจากดิน ตำนานแหล่งซับน้ำจำ บ่อน้ำหล่อเลี้ยงคน ตำบลจำป่าหวาย เป็นแหล่งน้ำที่ผุดจากดินเกิดมานานหลายร้อยปี และไหลตลอดทั้งปี" อุดมไปด้วยแร่ธาตุ" ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย คนในชุมชนใช้ประโยชน์ ในด้านการเกษตร ข้าวของเราจึงมีความหอม นุ่ม ไม่เหมือนใครอีกด้วย ยืนยันได้จากลูกค้าส่วนใหญ่ซื้อแล้วกลับมาซื้ออีก และยังมีผลิตภัณฑ์อื่นๆ เช่น ข้าวพอง ธัญพืช เป็นการนำเอา วัตถุดิบในท้องถิ่น คือ ข้าวเหนียว ผสมกับข้าวเหนียวดำ จมูกข้าว รวมถึงธัญพืช นำมาปรุงรส และ นำไปอบกรอบเพิ่มรสชาดให้กรอบ อร่อย ตอบโจทย์ตลาดได้เป็นอย่างดี
